Scheren bij de kapper.
Ergens tussen verleden en heden zweeft de gedachte dat scheren met een recht of kappersscheermes het beste resultaat oplevert.
Misschien, mits gehanteerd door een ervaren barbier. Helaas zal de man die op zoek is naar de perfecte scheerbeurt lang moeten
zoeken voordat hij een kapper vindt die het kan. De meeste kappers en kapsters tegenwoordig komen van de kappersschool, waar
ze niet leren te scheren. Ooit waren kapsalons om de hoek, waar je je regelmatig kon laten scheren, net zo gewoon als
kruidenierswinkeltjes. Tegenwoordig gebruikt geen kapper nog een recht scheermes om een bakkebaard bij te werken.
Ze zijn er nog wel, die oude kapperszaakjes met stukgelezen tijdschriften zoals de ANWB-Kampioen en de Panorama, een vergeeld
diploma aan de muur en twee, drie man die over voetbal praten. Maar de genoegens van een hoofdmassage, een handdoek die
dampt en een scheermes dat goed geslepen is, zijn voor altijd verloren gegaan. De toekomst van de traditionele kapper
ziet er slecht uit, maar het verleden is rijk.
Een paar eeuwen terug deed de barbier veel meer dan knippen en scheren. Artsen met een universiteitsopleiding maakten
medicijnen, terwijl de barbier-chirurgijn de bloederige kant van het genezingsproces voor zijn rekening nam. Behalve
scheren en knippen verbonden ze wonden, sneden abcessen weg en pasten ze reeds lang vergeten behandelwijzen als aderlaten
en het plaatsen van bloedzuigers toe. In het westen van de Verenigde Staten trokken kappers nog in de 19e eeuw tanden en
kiezen. Een barbier in St. Louis plaatste nog bloedzuigers in 1913. Laten we niet te romantisch doen over dit verdwijnende
instituut. Kappers waren noodzakelijk, maar niet noodzakelijkerwijs geliefd.
'Geknipt en geschoren worden' is niet echt een
positieve uitdrukking. Maar tot in de 19e eeuw had een man geen keus. Hij kon zich wagen aan het mes van een mogelijk onervaren barbier of zijn lot in handen leggen van iemand die zeker onervaren was: zichzelf.
De Kapperspaal
De rood-wit-blauw gestreepte kapperspaal staat centraal in de geschiedenis van het kappersvak. Al in de veertiende eeuw werd de paal als herkenningsteken toegepast. Voor de deur van de barbier-chirurgijn werd een stevige paal in de grond gezet. De patiënt zat ervoor op een stoel en kon de paal vastgrijpen tijdens het snijden, aderlaten of hechten om zo de pijn beter te kunnen verdragen. Na de operatie werd het verband aan de paal gehangen om te drogen. De wind blies de lappen spiraalsgewijs om de paal heen en dat verklaart de rode strepen. Zegt men. Dit verklaart nog niet waar de blauwe strepen vandaan komen. In de loop van de eeuwen viel het beroep van barbier soms samen met dat van chirurgijn en soms niet. Een volkswijsheid zegt dat de chirurgijns een bloedrood gestreepte paal gebruikten waarop de barbiers een blauw gestreepte paal bedachten. Toen de beroepen samenvielen, werden de twee palen gecombineerd en voilà: rood-wit-blauw. Er wordt ook beweerd dat rood staat voor slagaderlijk bloed, blauw voor bloed uit de aderen en wit voor de hygiëne van de zaak of voor het verband zelf. Omdat barbier-chirurgijns eeuwen vóór de uitvinding van de verdoving al opereerden en eerder op slagers dan op moderne kappers leken, is het opmerkelijk dat de kapperspaal de tand des tijds heeft weten te doorstaan.
Net zo opmerkelijk is de vraag naar nieuwe of opgeknapte kapperspalen. Op veilingen kunnen oude, originele exemplaren net zo veel kosten als het halve jaarsalaris van een moderne kapper.
Ons Haar
Er is nooit zoveel over een onderwerp geschreven als over het menselijk haar. Mensenhaar groeit met ongeveer 0,34 millimeter per dag (1 centimeter per maand, 10 tot 12 centimeter per jaar). De ongeveer vijf miljoen follikels op het menselijk lichaam hebben elk een eigen groeicyclus. Een hoofdhaar groeit vijf tot zeven jaar. Een haar in de wenkbrauwen echter groeit slechts tien weken en wordt nooit erg lang. Wij hebben geen seizoengebonden haargroei en –verlies zoals sommige dieren.Niet alle haren op ons lichaam zijn gelijk. Sommige lichaamsharen – en alle hoofd- en baardharen – zijn gepigmenteerd. De rest van ons lichaam is bedekt met niet-gepigmenteerd haar. We zijn niet zo behaard als de meeste apen, maar we hebben wel drie keer zoveel haar als een chimpansee!! Omdat chimpansees langer en stugger haar hebben, lijken we in vergelijking naakt.De hoeveelheid haarzakjes per vierkante centimeter gezicht bepaalt wat voor soort baard een man heeft. Maar het onderste deel van de wangen kent de laagste concentratie en de bovenlip de hoogste. Daarom kunnen meer mannen een volle snor laten staan dan een volledige baard.
Hoe vaak een man zich moet scheren en wat voor baard hij heeft, is deels bepaald door zijn ras. Plat gezegd: Sommige rassen zijn hariger dan andere. Indo-Europeanen, mensen uit Europa en het Midden-Oosten, hebben het meeste haar. Aziaten zijn het minst harig en Afrikanen zitten er tussenin. Van de Indo-Europeanen hebben mannen uit het oostelijke Middelandse-Zeegebied en uit het Nabije Oosten de grootste haar- en baardgroei.
Wat er zoal is gebeurt...
2 AUGUSTUS 2005 - Het tientalaantal kappersbedrijven in ons land is de laatste tien jaar met 42 procent toegenomen. Vooral de éénmansbedrijfjes zijn als paddestoelen uit de grond geschoten, zo blijkt uit cijfers die het CBS bekendmaakte. Oorzaak van de toename is de verlaging van het btw-tarief voor kappers naar 6%. Hierdoor is het vrijwel niet meer aantrekkelijk om klanten zwart te knippen. Per 1 januari gaat het tarief weer omhoog, waardoor er naar verwachting weer kappers zullen verdwijnen.
11 AUGUSTUS 2005 - In het passende decor van een pompstation zingt de Zingende Kapper uit Helmond, Theo van Mullekom, een fragment van zijn nieuwe single die over de hoge brandstofprijzen handelt. "De prijs voor tanken moet omlaag, het allerliefste nog vandaag. Er is al genoeg gejat, de Nederlanders zijn het zat", zo luidt het refrein van de meezinger van de 66-jarige Brabander. De Zingende Kapper heeft zijn plaat willen overhandigen aan minister Zalm, maar volgens hem heeft die beleefd geweigerd. Ook premier Balkenende en PVDA-leider Wouter Bos is gevraagd de plaat in ontvangst te nemen. De opbrengst gaat naar een goed doel, zo belooft van Mullekom, die tevens raadslid is voor de gemeente Helmond.
4 OKTOBER 2005 - Er gloort hoop voor kappers, fietsenmakers en schoenlappers die met ingang van volgend jaar hun diensten niet meer tegen het lage btw-tarief van 6% dreigden te mogen aanbieden. EU-voorzitter Groot-Brittannië lanceert een voorstel waarin het huidige regime niet alleen alsnog wordt verlengd, maar ook wordt uitgebreid. Opvallend is dat, als het aan de Britten ligt, ook electriciteit, leidinggas en stadsverwarming onder het lage tarief gaat vallen. Enige haast is geboden: zonder nieuwe regeling is het per begin volgend jaar in principe niet langer toegestaan een lager btw-tarief dan het EU-minimum van 15% te heffen.
16 OKTOBER 2005 - Twee belangrijke leden van Al-Qaeda zijn opgepakt in Bagdad, meldt het amerikaanse leger. Eén van hen is "de Kapper", alias Walid Joewar al-Zoebaidi. Hij zou Al-Qaeda-mensen hebben voorzien van een nieuw uiterlijk, zodat ze aan de politie konden ontsnappen. De Kapper verfde haren, veranderde coupes en behandelde snorren en baarden, om de leden van de internationale bende van Osama Bin Laden te vermommen.
20 OKTOBER 2005 - Werklozen in Almelo worden door de gemeente naar de kapper gestuurd. Het kappersbezoek is onderdeel van een motivatiecursus voor werkloze inwoners van de stad, die binnenkort star in de gemeente Almelo. Behalve het kappersbezoek worden de werkzoekenden gestimuleerd lid te worden van een sportclub en zelf te leren koken. De 45 langdurig werklozen die in aanmerking komen voor deze dertien weken durende cursus hebben allen al sollicitatiegesprekken achter de rug, maar ze slagen er maar niet in een baan te vinden. Daardoor dreigen ze in een negatieve spiraal te raken. Door sport en een nieuw kapsel wil de gemeente de werkzoekenden een mentale opkikker geven. Bovendien moet een goede lichamelijke verzorging de kanditaten aantrekkelijk maken voor een potentiële werkgever.
5 NOVEMBER 2005 - Nog geen anderhalve meter breed en zes meter diep, dat zijn de afmetingen van de kapsalon van Guus Klaar. De kapper zit sinds kort in het centrum van Emmen, ingeklemd tussen de grote winkelketens. "Mijn kapsalon is de kleinste van Nederland. Er is geen enkele kapper die er zo klein bij zit. Je kunt de kapsalon haast vergelijken met een gang, zo smal is het hier", aldus Klaar die al bijna dertig jaar in het kappersvak zit. Naast de voordeur van kapsalon De Scheerbaas aan de Hoofdstraat zit nog een smal stukje muur maar dan houdt het op. "Het is heel klein allemaal, ik heb ook maar één kapperstoel. Ik maak gebruik van een ouderwetse kapperstafel uit 1900 en heb verder een ouderwtse spiegel opgehangen. In principe ben ik een herenkapper. Maar vrouwen die zich willen laten knippen, kunnen ook bij mij terecht", zegt Klaar. De kapper knipt en scheert nog op de ambachtelijke manier met een echt scheermes en niet te vergeten scheerzeep.
22 DECEMBER 2005 - Kappers, fietsenmakers en schilders mogen voorlopig het lage btw-tarief van 6 procent in rekening blijven brengen. Afgelopen weekeinde werd in Brussel geen knoop doorgehakt over de btw-kwestie. Officieel loopt de proef met het lage btw-tarief op de arbeidsintensieve diensten per 1 januari af, maar zolang geen besluit wordt genomen, blijft het lage tarief van kracht, aldus staatssecretaris Wijn (Financiën).
25 JANUARI 2006 - Minister Zalm(Financiën) is woedend op Polen en Tsjechië, die een gunstige Europese btw-regeling voor kappers en fietsenmakers dreigen te torpederen. Daardoor kan een knipbeurt of reparatie binnenkort op last van Brussel tot 13 procent duurder worden. De bewindsman had gisteravond geen goed woord over voor de twee nieuwkomers, die tijdens een marathonvergadering urenlang dwarslagen en volgens Zalm met "onredelijke" eisen kwamen. De EU-ministers werden het daardoor opnieuw niet eens over een verlenging van het lage btw-tarief voor de kappers tot tenminste 2010, waardoor de al twee jaar voor ruzies zorgende kwestie blijft voortetteren. "Ik hoop dat ze zich realiseren dat ze de sfeer enorm verpesten", aldus een rood aanlopende Zalm. De VVD-bewindsman vindt het onaanvaardbaar dat het tweetal via een blokkade een slaatje probeert te slaan uit de wens van Nederland en andere landen. Zo willen ze enkele afspraken uit het toetredingsverdrag openbreken, wat voor Zalm onbespreekbaar is. "Als zij pesten dan kan ik dat ook. Dan zal ik terugpesten", zo zei hij dreigend. "Ze kunnen er in ieder geval op rekenen dat ik bij elk Pools en Tsjechisch dossier zal tegenwerken." Zo gaf Zalm aan dat hij er niet over piekert om bij aanhoudende tegenwerking per 1 mei de beperkingen op te heffen die ons land twee jaar geleden instelde om te voorkomen dat werknemers uit Polen en Tsjechië massaal naar ons land zouden komen.
25 JANUARI 2006 - Een 40-jarige kapper uit Delft is aangehouden, nadat hij uit jaloezie een klant in zijn nek had gesneden. Toen de kapper zag dat de klant in de zaak aan de Papsouwselaan naar zijn vrouw knipoogde, pakte hij een scheermes en haalde uit. Het slachtoffer moest zijn verwonding in het ziekenhuis laten hechten. Toen de man op het politiebureau aangifte wilde doen, arriveerde ook de jaloerse kapper met zes vrienden. In het politiebureau ontstond vervolgens een vechtpartij. De kapper is inmiddels aangehouden.
16 FEBRUARI 2006 - Kapperszaken in Noord-Holland blijken steeds vaker het doelwit van shampoodieven. Vooral de duurdere en exclusieve merken zijn populair. De daders of hun helers brengen de producten vervolgens ver onder de normale verkoopprijs via onder meer het internet aan de man. De politie in Alkmaar kreeg in korte tijd al diverse meldingen binnen van kappers die het slachtoffer zijn geworden van de dieven. Een van de gedupeerde kappers, die liever niet bij naam genoemd wil worden, vertelt onlangs voor vele duizenden euro's te zijn bestolen. "Vanwege de verbouwing van onze salon zitten we tijdelijk in een portakabin. De daders wisten precies wat zij moesten hebben. Uitsluitend de dure shampoos en make-up van ons huismerk Sebastian zijn meegenomen.
9 APRIL 2006 - Brandmail: "Over de hele wereld is de rood/wit/blauwe barbierpaal het symbool van de kapper. Maar deze verdwijnt uit het straatbeeld en de bekendheid ermee is ver te zoeken. Voordat het prachtige verhaal verloren gaat, wil ik het graag onder de aandacht brengen." Getekend: Patrick de Loor, kapper uit Amsterdam. Eeuwen geleden kon je bij de barbier ook terecht voor een heet bad of een aderlating. De gebruikte verbanden werden gewassen en rond een schuine paal te drogen gehangen. De zwachtel wikkelde zich door de wind rond de paal en werd zo ook gestreken. In die tijd trok de barbier rond en als hij in het dorp was, moest hij reclame maken: dan ging de paal uit. Het rood op de paal staat voor bloed, het wit voor het verband, en het blauw voor patriottisme. Inderdaad een mooi verhaal.
Bron: Dagblad de Telegraaf.
21 AUGUSTUS 2007 - Toscane - Zijn eigen kapsel lijkt op een dode rat die na een lange doodsstrijd een laatste rustplaats op zijn schedel heeft gevonden. De imposante askegel van zijn sigaret minacht de zwaartekracht, terwijl hij over een klant gebogen staat. Hij lijkt in niets op een kapper. Met alle taalgevoel die in me is, voer ik de onderhandelingen over het te bereiken resultaat. 'Corto ma non piu' blijkt voor hem genoeg om de werkzaamheden te beginnen. Het is een voor zijn gevoel acceptabele ambitie, een haalbaar ideaal en met een korte hoofdknik, waarbij de askegel sneuvelt, nodigt hij me uit om plaats te nemen op de stoel. Daarna besta ik niet meer voor hem. Mijn kleding is verborgen onder de uniformiteit van de kapperscape. Voor hem ben ik slechts een hoofd met haar geworden, zonder identiteit of verleden. Afkomst en status tellen niet meer als je eenmaal onder zijn schaar zit. Met een ontroerende toewijding boetseert hij zijn eigen versie van je identiteit. Elk haartje krijgt dezelfde aandacht, en voegt zich onder de zachte druk van zijn kam naar zijn ideaalbeeld. Er wordt gesproeid en geföhnd. Een arsenaal aan verschillende scharen wordt aangewend, een rijk scala aan verschillende soorten gel wordt opengetrokken. De hairspay, ja zelfs de krultang wordt in stelling gebracht. De klant vóór mij zat al in de stoel toen ik binnenkwam. Op zijn hoofd kreeg een strak managerskapsel vorm, elke afzonderlijke haar perfct in het gelid. Toen de cape werd weggeslagen, werd zijn outfit onthuld: een zweterig en bevlekt hemd met een grauw rode sportbroek. Toen ik de zaak verliet, bestond er geen enkele relatie meer tussen mijn hoofd en de rest van mijn lichaam. Boven de nek een filmster op leeftijd, daaronder een kreukelige toerist. De kapper is geen mensenvriend. Hij is eeen harenvriend.
Bron: de Volkskrant, Hanco Kolk.
7 DECEMBER 2007 - Kapper - 'Je moet naar de kapper jongen.' 'O ja?' ´Ja, het is veel te lang.´ ´O. Ja, nou ja, dat klopt wel. Maar ik kom er niet aan toe. En bij de kapper moet je praten. Daar hou ik niet van.´ ´Neem een andere kapper.´ ´Hoe kom je aan een kapper? Weet jij het? Heb jij een goeie kapper die niets zegt?' 'Ik heb een heel leuke kapper ja. Maar hij praat wel.' 'Daar heb je het al. En waarover praten jullie dan?' 'Over alles. Het leven. Zijn vriendin. Mijn werk. Het weer. Andere klanten. Weet ik veel. Je lult gewoon wat.' 'Dat is het hem juist, dat lukt mij niet.' 'Stel je niet aan man, je kunt lullen als de beste.' Dit soort gesprekken spelen zich in mijn hoofd af als ik naar de kapper moet. Het is eigenlijk altijd een probleem geweest. De kapper. Zou ik zijn opgegroeid inhet verkeerd tijdvak? Toen ik jong was, zeg een jaar of 14, 15, was lang haar een statement, wat zeg ik, een daad van burgerlijke ongehoorzaamheid. Je had er daverende ruzies met je ouders voor over. Maar uiteindelijk ging je toch. Kort, maar gedekt. Bloempotkapsel. Alleen de dode puntjes. Dat soort uitdrukkingen hielden verband met de kapper, en daarom alleen al was het een verschrikking.Wat de zaken nog verder compliceerde, was dat de kapper geen begrip had voor een onwillige klant. Met sadistisch genoegen hanteerde hij de schaar. Nu ik het me voor de geest haal: het kan ook Freud zijn die aan de basis van mijn kappersprobleem staat. Alleen al het geluid van de schaar, je denkt toch onwillekeurig aan alle andere dingen die een schaar kan afknippen. Enfin. Met het klimmen der jaren (een fijne uitdrukking waar het puffen en zuchten in doorklinkt) ben ik de kapper toch anders gaan zien. Om te beginnen is hij een zij geworden; ik laat me liever door een vrouw knippen dan door een man. Dat is ook vrij normaal, het onderscheid tussen dames- en herenkappers is verdwenen. Ten tweed is het ook voor mannen gewoon geworden hun uiterlijk te verzorgen. Dat was het natuurlijk altijd al, maar vroeger was het strikt genomen alleen maar hygiëne, zoiets las je handen wassen voor het eten, een vorm van beschaving, en tegenwoordig is het iets om het eigen egomee te strelen dan wel op te krikken. Vandaar dat je ook zulke vreemde kapsels ziet; iedereen wil zich onderscheiden van anderen. Iedereen is uniek, en niemand gewoon gewoon. Ten derde ben ik het nu die zegt hoe ik het wil. De kapper, met andere woorden, is geen vijand meer, maar iemand wiens vaardigheid ik kan inkopen. Allemaal vooruitgang, maar toch knaagt er nog altijd iets als ik naar de kapper moet. Alsof je iets verliest. Je identiteit inlevert. Cruciaal is het moment dat de kapper klaar is en met de handspiegel de achterkant van je hoofd laat zien. Daarna reken je af en vervolgens stap je voor het eerst met je nieuwe kapsel de straat op. Dat voelt, eerlijk is eerlijk, alsof je naakt bent. Ineens zijn alle ogen op je gevestigd, ook als niemand naar je kijkt. In je nek voelt het koud aan, alsof de wind het ineens speciaal op jou heeft voorzien. Onwennig, je heel erg bewust van jezelf, loop je naar huis. Ja, een bezoek aan de kapper stemt nederig. Nieuw haar, een ander hoofd, een kopje kleiner, een ander mens. Het duurt gelukkig nooit lang; na een dag hoor je niemand meer over je kapsel en is alles weer bij het oude.
Bron: de Volkskrant, Martin Bril
30 APRIL 2008 - Een gouverneur in het noorden van Saudi-Arabië heeft de politie opdracht gegeven mannen die openlijk flirten met vrouwen het haar af te scheren. Prins Fahd bin Badr, de gouverneur van de noordelijke regio al-Jof, zou de straf hebben bedacht nadat hij een groep mannen met lang haar meisjes had zien lastigvallen die een school in de plaats Skaka verlieten. Conservatieven in Saudi-Arabië vinden dat mannen geen lang haar mogen dragen.
Bron: Metro.